سرپی: روز گذشته گزارش تلخی از وضعیت برخی از هموطنان مان که به دلایلی از جمله فقر و گرانی کرایه خانه شب‌ها روی صندلی اتوبوس‌های «بیآرتی» می‌خوابند در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد که بسیار تکان دهنده بود.
در گزارشی که تجارت نیوز از «بیآرتی» خوابی تهیه کرده، آمده است: «بلیت اتوبوس و بیآرتی در روز ۱۴۰۰ تومان است و در شب ۳ هزار تومان. افرادی که در بیآرتی می‌خوابند برای مسیر تجریش- راه‌آهن دست کم باید ۱۵ هزار تومان و حداکثر ۲۴ هزار تومان پرداخت کنند. مسیر آزادی- تهرانپارس که طولانی‌تر است و هزینه آن دست کم ۱۲ هزار تومان و حداکثر ۱۸ هزار تومان است.» یعنی خوابیدن در اتوبوس هم برای این افراد ماهانه بین ۳۶۰ تا ۷۵۰ هزار تومان هزینه خواهد داشت.
بیآرتی خوابی تنها راهی است که برای برخی مانده. یک صندلی در اتوبوس برای آن‌ها خانه‌ای است ارزان در پایتخت! این گزارش تاکید دارد که همه اتوبوس خواب‌ها معتاد نیستند بلکه برخی از آن‌ها شغل و درآمد دارند، اما نه آن قدر که بتوانند رهن و اجاره یک خانه در تهران را بدهند. با این حال آن‌ها باید حدودا هر ۴۵ دقیقه از خواب بیدار و از اتوبوس پیاده شوند و خود را به اتوبوس بعدی برسانند، هزینه بلیت بدهند، سوار اتوبوس جدید بشوند و بخوابند.
سوز سرمای شب آن‌ها را هل می‌دهد که خودشان را زودتر به اتوبوس برسانند. یک راننده بیآرتی به تجارت نیوز گفته: «زمانی که این افراد می‌توانند بخوابند متفاوت است و بستگی دارد چقدر توقف داشته باشیم. اما شب است و اتوبوس در بیشتر ایستگاه‌ها توقف ندارد. اگر در این بین مسافرانی بخواهند پیاده شوند یک امتیاز برای آن هاست، چون یک یا دو دقیقه بیشتر می‌خوابند.»
روزنامه همشهری اما در این باره نوشت: به تازگی آنچه در شهر جلب توجه می‌کند حضور اتوبوس‌های شرکت واحد در میادین مرکزی و شلوغ شهر است که روی آن‌ها بنر‌هایی نصب شده با عنوان اتوبوس خواب. به‌گفته احمد احمدی‌صدر، مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران، این اتوبوس‌ها در شب‌های سرد سال برای حمایت از افراد بی‌خانمان به‌صورت موقت در ۲۰ نقطه از شهر جانمایی شده‌اند.
احمدی‌صدر، با اشاره به فعالیت این اتوبوس‌ها به همشهری می‌گوید: «این سازمان برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و ساماندهی افراد بی‌خانمان در شهر برنامه‌های جامعی را با دستور شهردار تهران در دستور کار قرار داده است و تشکیل قرارگاه اجتماعی ازجمله آنهاست. برای این قرارگاه، جلسات مفصلی در جهت نظام‌مند شدن آن برگزار شده و اگر کار با دقت انجام شود شاهد نتیجه مثبتی بعد از این سال‌ها در تهران خواهیم بود. برنامه این است که ضمن جمع‌آوری و جذب متجاهران از شهر تهران آن‌ها به مراکزی بروند که با یک مکانیسم تربیتی نگهداری و سپس به جامعه بازگردند. اگر برای اجرای این طرح‌ها برنامه فرهنگی و تربیتی نداشته باشیم، نتیجه ثمربخشی را نمی‌گیریم.
آن‌ها در این پروسه پس از دریافت برنامه‌های تربیتی و فرهنگی سم‌زدایی می‌شوند و سپس با آموزش مهارت‌های لازم مقدمات اشتغال‌زایی برایشان فراهم خواهد شد. رویکرد طرح «زمستان گرم» نمونه دیگری برای اهداف این برنامه است. در واقع افرادی که به هر دلیل دچار آسیب شده‌اند و خانه و آشیانه‌ای ندارند در این طرح ساماندهی می‌شوند.» او ادامه می‌دهد: «اکنون برای حمایت و در راستای اهدافمان ۲ نوع خدمات دیگر پیش‌بینی شده که نتیجه آن در طولانی مدت قابل ارزیابی است.
قدم اول، خدمات سرویس‌های گشت در مناطق ۲۲ گانه تهران است؛ چنانکه خودرو‌ها به هنگام گشت‌زنی، افراد بی‌خانمان را مشاهده کنند و یا از طریق سامانه ۱۳۷، پاتوقی به آن‌ها اطلاع داده شود در اسرع زمان مراجعه و اقدام به جمع‌آوری و انتقال آن‌ها به گرمخانه‌ها می‌کنند.
اقدام دیگر سازمان در شب‌های سرد، جانمایی ۲۰ اتوبوس در نقاط شلوغ شهر است تا این افراد دسترسی راحت‌تری برای مراجعه به یک سرپناه را در شهر داشته باشند. این طرح تا زمانی ادامه دارد که سرما جان و سلامت کارتن‌خواب یا معتاد متجاهری را تهدید نکند.»
روزنامه خراسان نوشت: با این حال طبق آمار‌های سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی تهران سال گذشته در شلوغ‌ترین حالت تنها ۸۰ درصد ظرفیت گرمخانه‌ها پر شده بود. البته این نکته را نباید فراموش کرد که براساس آمار‌های غیررسمی در سال ۹۸ تعداد بی‌خانمان‌های شهر تهران بین ۱۴ تا ۱۵ هزار نفر بوده است، اما این که عده‌ای حاضر به کارتن خوابی، گورخوابی، بی آرتی خوابی و … هستند و به سراغ استراحت در گرمخانه‌ها نمی‌روند خود معضلی است که باید شهرداری به آن توجه بیشتری داشته باشد.
