در اینجا سکانس‌های رقص تاثیرگذار و ماندگار در سینمای ایران را مرور می‌کنیم
سرپی: در طول تاریخ سینمای ایران، اکثر صحنه‌های رقص و شادی مربوط به فیلم‌های کمدی و سینمای تجاری هستند و در آثار اجتماعی و در اصطلاح جشنواره پسند، کمتر از رقص به عنوان یک عنصر در فیلمنامه استفاده می‌شود. اما فیلم‌هایی هم در سینمای ایران ساخته شده که از کارکرد دوم رقص در سینما، یعنی انتقال مفاهیم، بهره برده‌اند. رقصیدن در این فیلم‌ها گاهی حتی در حد چند ثانیه کوتاه بوده، اما در ذهن مخاطب سینما ماندگار شده است. در اینجا سکانس‌های رقص تاثیرگذار و ماندگار در سینمای ایران را مرور می‌کنیم. البته این مطلب فقط به فیلم‌های پس از انقلاب اشاره داشته و فیلم‌های بسیار مهمی از سینمای قبل از انقلاب را در یک مطلب جداگانه بعدتر ارائه خواهیم کرد.
اجاره‌نشین‌ها
در اواسط دهه‌ی شصت که هنوز کشور درگیر و دار جنگ تحمیلی بود و سینما نیز منعکس کننده شرایط و فضای حاکم بر کشور، داریوش مهرجویی فیلم «اجاره نشین‌ها» را ساخت. این فیلم در فضایی متفاوت می‌گذشت و درباره اختلاف‌های ساکنان یک آپارتمان در محله‌های در حال توسعه شهر تهران بود. پس از درگیری‌های فراوان اهالی ساختمان با عباس آقا سوپرگوشت بر سر تعمیرات موردنیاز خانه، با وساطت مادر عباس آقا، قرار می‌شود، مهمانی شامی برگزار و کدورت‌ها برطرف شود. در این میهمانی کارگران ساختمانی که برای تعمیر خانه آمده‌اند هم حضور دارند و یکی از آن‌ها شروع به آواز خواندن می‌کند. اکبر عبدی که نقش آقای قندی را برعهده دارد، برای اینکه از میان میهمانان عبور کند و به سمت دیگرسالن پذیرایی برود، حرکات موزونی در حد چند ثانیه انجام می‌دهد و پلان تمام می‌شود. اما همین چند ثانیه رقص به یکی از نماد‌های شادی در سینمای پس از انقلاب تبدیل می‌شود. تاجایی که برخی در آن دوران فروش بالای فیلم را علاوه بر فیلمنامه و اتفاقات جالب، تحت تاثیر این رقص اکبر عبدی
می‌دانستند. «اجاره نشین‌ها» در واقع اولین فیلم پس از انقلاب بود که از صحنه رقص استفاده کرد.
دایره زنگی
«دایره زنگی» نیز مانند «اجاره نشین‌ها» درباره ساکنان یک آپارتمان است، اما با این تفاوت که حالا با افراد پولداری روبرو هستیم که هر کدام از یک طیف جامعه هستند و با وجود زندگی در یک ساختمان، اما از نظر فرهنگی و طبقاتی تفاوت‌های زیادی دارند. همین موضوع باعث اختلاف نظر‌ها بر سر نصب ماهواره در ساختمان می‌شود. اما سکانس رقص «دایره زنگی»، مربوط به زمانی است که همسر آقای عبدالله زاده تصمیم می‌گیرد از پسر جوانش بخواهد فیلم مستندی که ساخته را نمایش بدهد، تا اوضاع آرام گیرد. فیلم مستند درباره‌ی فقر و فحشا در جامعه است، اما با یک موسیقی شش و هشت با ریتم تند آغاز می‌شود. مهران مدیری و محمدرضا شریفی‌نیا نیز که از ساکنان ساختمان هستند با شروع موسیقی در گوشه‌ای از اتاق تاریک نمایش فیلم، شروع به رقص و حرکات موزون می‌کنند. رقص فیلم «دایره زنگی» از این جهت اهمیت دارد که خود نشان‌دهنده سطح فرهنگی و طبقاتی این افراد است. کسانی که تا چند دقیقه پیش سر هم عربده می‌کشیدند، حالا با موسیقی یک فیلم مستند تلخ، می‌رقصند.
درباره الی
فیلم «درباره الی» اصغر فرهادی آنقدر مشهور است که احتمالا بلافاصله پس از خواندن اسمش، سکانس رقص دسته‌جمعی آن را به یاد می‌آورید. چند خانواده که رابطه‌ی دوستانه‌ای دارند به سفر شمال می‌روند و در آنجا اتفاقاتی باعث می‌شود که چند شبانه‌روز را با استرس و دلهره پشت سر بگذارند. اما در همان سکانس‌های اولیه فیلم، وقتی این جمع به ویلای محل اقامتشان می‌رسند و متوجه شکسته بودن شیشه‌ها می‌شوند، درباره‌ی اینکه باید تا صبح از سرما بندری برقصند، حرف می‌زنند. همین دیالوگ باعث شروع رقص همه‌ی مرد‌های گروه باهم می‌شود. سکانسی که اول از همه حس دوستانه و سرخوشی این همسفران را به مخاطب نشان و در مرحله بعد با بیرون رفتن بی سر و صدای الی از ویلا، خبر از شخصیت مرموز او می‌دهد که تا پایان فیلم نیز گریبان‌گیر مخاطب است. اصغر فرهادی که با فیلم «درباره الی» اولین قدم‌ها را به سوی کارگردان جهانی شدن، طی می‌کرد، هوشمندانه از این سکانس رقص برای القای این مفاهیم به مخاطب استفاده کرده.
ابد و یک روز
همیشه هم رقص نشان از خوشحالی نیست، بلکه گاهی دریچه‌ای است که زخم‌ها و بدبختی‌ها را بیشتر نمایان می‌کند. این توصیف دقیقی از سکانس رقص فیلم «ابد و یک روز» است. سمیه که برای رهایی از مشکلات و وابستگی‌های خانواده، با نظر برادرش مرتضی می‌خواهد با یک مرد افغانستانی ازدواج کند و از خانه برود، دو روز مانده به بله برون، با مسایل خانواده خود روبرو می‌شود. خانواده‌ای که نسل به نسل معتاد و موادفروش بوده‌اند و حالا با تدبیر برادر بزرگتر خانواده قرار است تغییراتی در این روند به وجود بیاید. اما هیچ کس با این تغییر موافق نیست و مدام جدال و بحث در خانه جریان دارد. در این میان، نوید فرزند کوچک خانواده با همه فرق دارد و در مدرسه بسیار موفق است. شبی که او کارنامه‌اش را از مدرسه دریافت می‌کند، همه در خانه می‌رقصند، اما رقصی که از بار درد خانواده چیزی کم نمی‌کند و حتی رقصیدن محسن برادر معتاد خانواده در پشت پنجره که با آهنگی غمگین ادامه پیدا می‌کند، بیشتر به بار احساسی این سکانس اضافه کرده.
جهان با من برقص
عده‌ای دوست دور هم جمع شده‌اند تا در روز‌های آخر زندگی جهانگیر، یکی از دوستان مشترکشان که به سرطان مبتلا است، در کنارش باشند. در این فیلم دو سکانس رقص وجود دارد. در یکی از آن‌ها که در اواخر فیلم است، همه دور آتش جمع شده‌اند و در حال پایکوبی هستند. اما سکانس دیگر رقص که در اوایل فیلم قرار گرفته از صحنه‌های مهم «جهان با من برقص» است. وقتی شخصیت حمید با بازی سیاوش چراغی‌پور با یک آهنگ شش و هشت شروع به رقصیدن می‌کند و همسر جوانش ناهید با بازی هانیه توسلی مدام قربان صدقه او می‌رود. در این سکانس جهانگیر را می‌بینیم که از شکسته شدن یکنواختی زندگیش با حضور این افراد مدام لبخند می‌زند و شاد است و دخترش که بی خبر از همه جا همراه با میهمانان شادی می‌کند. در سمت دیگر احسان با بازی جواد عزتی نشسته که با وجود غصه بزرگی که دارد با جمع همراهی می‌کند. اما آمدن دوست مشترک دیگری به نام فرخ، سکانس رقص را بهم می‌ریزد. او که با همسر قبلی احسان ازدواج کرده، وارد خانه می‌شود و احسان پس از اصرار‌های اطرافیان برای رقصیدن، ناگهان شروع به
داد و بیداد می‌کند و سکانس رقص با یک دعوا به پایان می‌رسد. این سکانس علاوه بر جا نمایی که برای ورود فرخ در دل آن وجود دارد، به مخاطب کمک می‌کند تا با شخصیت‌های داستان بهتر آشنا شود.
هزارپا
شاید قراردادن فیلم «هزارپا» در لیست ما کمی عجیب باشد. چون این فیلم یک کمدی تمام عیار است و رقص و شادی موجود در آن، شبیه سایر فیلم‌هایی که برای این لیست انتخاب کردیم، نیست. اما نکته مهمی در سکانس رقص این فیلم وجود دارد؛ دو کمدین مطرح و پرطرفدار سینمای ایران که هرکدام فروش یک فیلم را تضمین می‌کنند در این فیلم در کنار هم قرارگرفته‌اند و در سکانسی از خوشحالی نقشهای که کشیده‌اند با لباس راحتی می‌رقصند. جواد عزتی که نقشهای جدی او وزنه‌ای هم تراز با نقشهای کمدی‌اش دارد، آنچنان در این سکانس از تمام بدنش برای هرچه کمدی‌تر رقصیدن استفاده می‌کند که نمی‌توانستیم به راحتی از کنار این فیلم بگذریم. سکانس رقص فیلم «هزارپا» شاید تاثیرگذار نباشد و در فهم قصه و پیشبرد آن کمکی نکند، اما با فروش بسیار بالای فیلم و استقبال گسترده از آن، حتما از فراموش‌نشدنی‌ترین سکانس‌های رقص در سینما است.
