روزنامه هم‌میهن: بیش از ۱۵۰ روز است که دیگر حسین طائب، رئیس سازمان اطلاعات سپاه نیست و پس از ۱۳سال ریاست، عنوان او به صورت رسمی به «مشاور فرماندهی سپاه» تغییر کرده است. اما به‌رغم اینکه این روزها محمد کاظمی بر جایگاه سابق طائب نشسته است، نام حسین طائب (یا همان حاج میثم وزارت اطلاعات) بیش از گذشته و حتی بیشتر از زمانی که صندلی ریاست را برعهده داشت، به گوش می‌رسد. حسین طائب این روزها و به‌ویژه پس از آغاز روند اعتراضات در کشور، تبدیل به یکی از فعال‌ترین سخنرانان در برنامه‌ها و مکان‌هایی شده که همگی به نوعی مرتبط با نهادهای نظامی هستند. او طی ۳۴ روز اخیر، با حضور در ۱۵ مکان مختلف ایراد سخنرانی کرده و در سخنرانی‌های خود، از تلاش‌های آمریکا برای ایجاد اخلال در روند موفقیت‌های جمهوری اسلامی ایران سخن گفته است.
دوران مسئولیت
در ابتدا نام «حسن» را برای او انتخاب کرده بودند، اما سپس نامش را به حسین تغییر داد. حسین طائب از ۱۹سالگی و درحالی‌که هنوز طلبه بود، در سال ۱۳۶۱وارد سپاه شد و مراتب ارتقای پست را تا معاونت فرهنگی سپاه و فرماندهی دانشکده فرهنگی دانشگاه امام‌حسین(ع) طی کرد. او در دولت هاشمی‌رفسنجانی وارد وزارت اطلاعات شد؛ دورانی که این وزارت در اختیار علی فلاحیان بود و پس از مدتی مدیریت کل ضدجاسوسی وزارت اطلاعات در اختیار او قرار گرفت و بالا رفتن از پله‌های ترقی را در همان دوران آغاز کند؛ به‌گونه‌ای که حتی برکناری از سمت مدیریت ضدجاسوسی وزارت اطلاعات هم نتوانست خللی در روند روبه‌رشد او ایجاد کند. درباره این برکناری هرچند مسائلی عنوان شده و برای مثال برخی از حضور او در پرونده مهدی هاشمی به‌عنوان یکی از دلایل برکناری سخن گفته بودند، اما دلیل اصلی رفتن حسین طائب از وزارت اطلاعات؛ مانند بسیاری از موضوعات و حواشی پس از این جدایی شاید یکی از سوالاتی باشد که گذشت زمان باید به آن پاسخ شفاف دهد.
پس از این جدایی، حسین طائب یک‌به‌یک مراتب پیشرفت را با سرعت بیشتری طی کرد. در سال۱۳۸۸ بود که فرماندهی بسیج به او رسید. پس از انتخابات ریاست‌جمهوری دوره دهم و وقایع پس از انتخابات، با تشکیل سازمان اطلاعات سپاه، ریاست این سازمان به حسین طائب واگذار شد تا دوم تیرماه ۱۴۰۱ که سرانجام پس از ۱۳سال این صندلی از طائب گرفته شد و حکم مشاور فرمانده سپاه برای او صادر شد.
آغاز دوران جدید
درباره برکنار شدن حسین طائب از ریاست سازمان اطلاعات سپاه، مسائل مختلفی مطرح‌شده که هرکدام از آنها نیاز به قضاوت دقیق و گذشت زمان دارد که آیا واقعا این مسائل در روند کنار رفتن او تاثیر داشته است یا خیر. درباره دلایل منتج به برکناری او و اینکه یک خبرگزاری اسرائیلی چند روز پیش از اعلام رسمی، خبر برکناری را منتشر کرده بود، گمانه‌زنی‌های متفاوتی مطرح‌شده که پرداختن به آنها سوژه گزارشی جداگانه است و نظرهای متفاوتی درباره آن مطرح شده است.
اما نکته این است که حسین طائب پس از برکناری از ریاست سازمان اطلاعات سپاه به‌عنوان مشاور فرمانده سپاه منصوب شده است؛ جایگاهی که شاید در نگاه عادی و به‌صورت سازمانی پایین‌تر از ریاست سازمان اطلاعات باشد، اما به نظر می‌رسد او با فراغ بال بیشتری که از قبال کنار گذاشتن پست ریاست نصیبش شده است، در حال آغاز دوران جدید و متفاوتی از فعالیت سیاسی و شاید گام برداشتن در مسیری جدید برای تاثیرگذاری در مناسبات کلان کشور است.
دوران مشاوره
پس از اینکه حکم ریاست سازمان اطلاعات سپاه برای سردار محمد کاظمی صادر شد، برخی شایعه‌ها پیرامون ترور و وخامت حال حسین طائب شکل گرفت؛ اما فقط ۴۸ ساعت پس از برکناری، کانال تلگرامی «صابرین‌نیوز» عکسی از طائب منتشر کرد که حاکی از حضور او در حرم امام‌رضا(ع) بود تا اینگونه، شایعه ترور او رد شود. اما به‌هرصورت، هیچ خبری رسمی از حسین طائب در مدت تقریبا ۴۰روز پس از برکناری از ریاست سازمان اطلاعات سپاه وجود نداشت تا سیزدهم مردادماه که در جمع «هادیان سیاسی سپاه» حاضر شد و اولین سخنرانی خود تحت عنوان مشاور فرماندهی سپاه را انجام داد. نکته مهم در این سخنرانی (که حدود یک‌ماه‌ونیم قبل از درگذشت مهسا امینی ایراد شد)، این بود که طائب در آن به‌صراحت از پروژه‌ای سخن می‌گفت که در قالب مخالفت با حجاب اجباری و گشت ارشاد علیه نظام طراحی شده است.
اما پس از این سخنرانی، حسین طائب وارد دوران سکوت جدیدی شد تا اینکه روند اعتراضات در ایران آغاز شد. چنین بود که طائب پس از سکوتی ۴۳روزه، ۲۶مهر دومین سخنرانی در مقام مشاور فرمانده سپاه را در سفر به تبریز انجام داد و با دو سخنرانی در یک روز، روند اوج‌گیری اظهارنظرهای سیاسی او آغاز شد؛ به‌گونه‌ای که از ۲۶ مهر تاکنون، ۱۵سخنرانی در ۱۵ مکان مختلف انجام داده است.
دو نگاه به کنشگری طائب
اما اوج‌گیری فعالیت‌ها و سخنرانی‌های متعدد حسین طائب همزمان با شکل‌گیری و افزایش اعتراضات و ناآرامی‌ها به چه معناست و آن را چگونه می‌توان تحلیل کرد؟ در این زمینه، دو نگاه کلی قابل‌طرح است: گمانه نخست اینکه، طائب و جریان‌های حامی او در جریان تغییر و تحولات اخیر در سازمان حفاظت اطلاعات سپاه به حاشیه رانده شده‌اند. مدت‌زمان نسبتا طولانی سکوت و بی‌خبری از طائب که تا سیزدهم مرداد ادامه داشت و پس از آن، دوباره سکوت بیش از دوماهه‌ای شکل گرفت که تا ۲۶مهر ادامه داشت، تاییدکننده این گمانه‌زنی است که این مقام سابق امنیتی بنا بر تصمیمات کلان اتخاذشده به حاشیه رفته بود. اما با شکل‌گیری اعتراضات و ناآرامی‌ها، فرصت و زمینه‌ای شکل گرفت که این طیف بار دیگر فعال شود و اتفاقا، بروز این اعتراضات را نشانه‌ای از درستی تحلیل‌ها، هشدارها و خط‌دهی‌های سابق خود معرفی کند.
گمانه دوم اینکه، اصولا رفتن طائب از سازمان اطلاعات سپاه، نشانه یک تغییروتحول جدی و استراتژیک در رویکردهای امنیتی نظام نبوده است و صرفا، در حد تغییر افراد بوده است. از نگاه طرفداران این تحلیل، با توجه به دوران طولانی مسئولیت طائب در این سازمان، ضرورت پیدا کرده بود تا افراد و نیروهای دیگری جایگزین شوند. این، تحلیلی است که اغلب چهره‌های اصولگرا یا چهره‌های سیاسی نزدیک به نهادهای نظامی، از ابتدا آن را مطرح می‌کردند و تغییر طائب را صرفا، «تغییر یک مسئول» (و نه «تغییر استراتژی» یا «نشانه حذف یک جریان») می‌دانستند.
ازاین‌منظر، اتفاقا پست و مسئولیت کنونی طائب به‌عنوان مشاور یکی از مهمترین نهادهای نظام و جدایی او از عناوین و مسئولیت‌های امنیتی، فراغ بال و راحتی خیال بیشتری در اختیار او قرار می‌دهد تا از موضع یک تحلیلگر یا نظریه‌پرداز سیاسی-امنیتی سخن بگوید و راهبردها و راهکارهای مدنظر خود را برای خروج از شرایط موجود، در قالب سخنرانی‌های متعدد ارائه دهد. طبعا، فعال شدن طائب در این مقطع دشوار و در شرایطی که بسیاری از چهره‌های اصولگرا و مشاوران و سخنگویان منتسب به نهادهای نظام سکوت کرده‌اند و به تعبیر سیدابراهیم رئیسی، به «خواص مردود در امتحان» تبدیل شده‌اند؛ اعتبار و موقعیت او را افزایش می‌دهد و حتی اگر سیاستی برای به حاشیه‌راندن وی وجود داشته، زمینه تجدیدنظر در آن و احیای موقعیت او را فراهم می‌سازد.
