عاقبت ارادتمند نازنین بهاره تینای کاهانی از فهرست توقیفی‌های سینمای ایران خارج شد.
سرپی _ ایمان عبدلی: عاقبت ارادتمند نازنین بهاره تینای کاهانی از فهرست توقیفی‌های سینمای ایران خارج شد. این که چگونه فیلم لو رفته و اصلا چرا این روزها انقدر لورفته‌های سینمای ایران زیاد شده، بحثی‌ست که رسانه‌های زیادی درباره آن حرف زده‌اند. همین امروز روزنامه‌هایی مثل فرهیختگان و همدلی مفصل به آن پرداخته‌اند، خلاصه مباحثی که مطرح شده، ذهن را به این سمت می‌برد که این فیلم‌ها از ارشاد درز پیدا کردند و شاید برخی معتقدند قرار به تضعیف سینمای غیروابسته هست و جریانی درارشاد شکل گرفته که میخواهد منافع سینمای غیرخودی را به خطر بیاندازد. پس عمدا فیلم‌ها را بیرون میدهد، فرضیه‌ای که شاید خیلی بدبینانه است و باورش کمی دشوار است.
در هر صورت اینجا بیشتر می‌خواهیم درباره کیفیت خود فیلم حرف بزنیم، فیلمی که شاید در نگاه کلی درنیامده و سه بازیگر اصلی فیلم البته مشخصا تلاش کرده‌اند بازی با کیفیتی ارائه دهند، اما سردرگمی داستانی که میشد تا هر جا ادامه داد و نداد به کلیت کار لطمه زده، اتخاذ تمهیداتی نظیر آدامس جویدن و خنده‌های زورکی که قرار است کاراکترهای اصلی داستان را کول نشان دهد به اندازه نبوده. البته متوجه هستم که در سینمای ایران با این حجم از محدودیت طبیعتا ساخت فیلم درباره سه دختر با این شرایط اساسا ریسک بزرگی‌ست اما خب شاید اگر در انتخاب بازیگران جسورانه‌ترعمل میشد، نتیجه کار بهتر بود. مهناز افشار به جز یک دو اتفاق هیچوقت خوب نبوده و اصلا چرا برای چنین فیلمی انتخاب شده؟ طناز طباطبایی همیشه معمولی‌ست، اصلا میانگین سنی این سه نفر برای این نقش‌ها کمی زیاد است. بدتر آن که کاهانی تعمدا و یا سهوا چرا سکانس‌هایی نظیر استخر را در فیلم گذاشته؟ وقتی نمی‌شود چیزی را واقعی اجرا کرد، چه اصراری به اجرایش هست؟ همه چیز فیلم پر از قراردادهایی‌ست که باید منظور فیلمساز را با هزار باید و نباید به ما برساند.
طبیعتا در چنین شرایطی خیلی اوقات حرف اصلی به گوش مخاطب نمی‌رسد و همه چیز حالت دفرمه پیدا می‌کند، اینها همه را بگذارید در کنار این هفت سالی که از زمان ساخت فیلم گذشته و باعث شده فیلم کمی بیات به نظر برسد، کجای زنان این روزهای ایران نسبتی با زن‌های این فیلم دارد؟وقتی از یک کلیت حرف می‌زنیم طبیعتا همه مدل در آن جا می‌گیرد، اما این روزها زنانی از جنس دیگر در اولویت داستان شدن هستند، واقعیت ایران ۱۴۰۲ نسبتی با زنان باری به هر جهت فیلم کاهانی ندارد. شاید این درنیامده‌ترین و ابترترین فیلم کارنامه کاهانی باشد تا حدی که آرزو می‌کردیم کاش در توقیف می‌ماند و گمان می‌کردیم این یک اثر پیشرو آوانگارد بوده اما حالا با یک کارِ درنیامده مواجهیم که فقط تا حدی سحر دولتشاهی‌اش مثل همیشه استانداردی از بازیگری را دارد.
در ادامه چند نقد و نظر راجع به فیلم ارادتمند نازنین بهاره تینا آوردیم
امید خاکپور، کارگردان فیلم‌های مستند طی پستی اینستاگرامی درباره این فیلم نوشت: در طول چند ساعتی که از تماشای “ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا” گذشته، یک سوال مدام در ذهنم می‌چرخد؛ عبدالرضا کاهانی چه ضرورتی برای ساخت فیلمی تا این حد غریب از جامعه‌ی ایران احساس کرده؟ چون از همان نخستین پلان-سکانس فیلم، می‌توان مُهر توقیف را بر پیشانی آن دید.
این موضوع (عبور از خط قرمزهای رایج) به خودی خود اعتباری برای هیچ اثر هنری خلق نمی‌کند. چیزی که به ماندگاری یک اثر در طول تاریخ کمک می‌کند، حرفی است که سعی در بیان آن دارد. اما به نظر می‌رسد فیلمنامه، حلقه‌ی مفقوده‌ی “ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا” است. گویی کاهانی، قبل از ضبط هر پلان-سکانس، شرحی از کلیت صحنه برای بازیگران داده و باقی کار را به خودشان سپرده. نکته‌ای که در برخی کارهای قبلی کاهانی، اتفاقاً خوب جواب داده بود. برای مثال سکانس کاملا بداهه‌ی بابک حمیدیان و مجید صالحی در “استراحت مطلق” را بخاطر بیاورید که به لطف توانایی‌های دو بازیگرش چه اندازه درخشان است. اما بازیگران “ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا” ابداً در این سطح از توانایی نیستند. گذشته از این‌که جز آیدا ماهینی، بسیار هم بد انتخاب شده‌اند و تنها چیزی که در پایان فیلم برای من به عنوان مخاطب باقی ماند، عصبانیتی بود بابت هشتاد دقیقه‌ای که به سختی تحمل کردم و با خود گفتم ای کاش فیلم، همچنان در پسِ پرده پنهان مانده بود و کسی آن را نمی‌دید.
بهمن شیرمحمد، منتقد سینما نیز طی یادداشتی در واکنش به این فیلم نوشت: برخی از آثار توقیفی سینمای ایران، به نفع خودشان، سازنده و تماشاگرانشان است که در توقیف بمانند. چون چیزی موهوم به اعتبار سازندگانشان اضافه میکنند و می‌توان زیر چنین علمی تا ابد سینه زد و جمعی را همراه خود کرد که بله؛ نمی‌گذارند آنچه را که می‌خواهیم بسازیم. در چنین وضعیتی فرق بین دوغ و دوشاب هم مشخص نیست و به راحتی می‌توان یک پکیج تحت عنوان آثار توقیفی ساخت و از آن در جهات و روش‌های مختلف بهره برد. مشکل اما جایی آغاز می‌شود که فیلم‌ها از هر طریقی پخش و دیده می‌شوند. ارادتمند…. بیش از آن‌که ادامه سینمایی باشد که با هیچ آغاز شد و با اسب حیوان نجیبی‌است ادامه پیدا کرد و با بی خود و بی جهت به اوج خود رسید، در لحن و فضاسازی و کارگردانی چیزی در حد کلیپ‌های اینفلوئنسرهای اینستاگرامی است که با موبایل ساخته می‌شوند. اما در ساختن موقعیت‌های درگیر کننده از آن‌ها هم عقب می‌افتد. ناتوان در ایجاد کمترین حس و حالی و خالی از طنز خاص و ظریف سازنده‌اش که پیشتر آن را در بستری از ابزوردیسم دیده بودیم. با شخصیت‌هایی پا در هوا که نه موقعیت کنونی‌شان مشخص که هیچ، جذاب است و نه معلوم است که چرا به این نقطه‌ی غیر قابل تعریف رسیده‌اند. با یک کستینگ غلط و انتخاب بازیگرانی که سعی میکنند ادای کاراکترهایی بسیار جوان‌تر از خودشان را دربیاورند.
صفحه اینستاگرام بانوان سینما هم در رابطه با این فیلم نوشت: درباره محتوای فیلم ارادتمند… صحبت زیادی نمیتوان کرد. فیلم سرراست و مستقیم بحث نسل‌ها را میان می‌کشد و با عنایت به سبک ویژه کاهانی که در اکثر کارهایش دیده می‌شود با لحنی پوچ گرا و کنایه آمیز هشدار جدی میدهد. درباره نسلی که آرزوهایش به یغما رفته و حالا از پس روزمرگی به بطالت و قربانی کردن ارزش‌های اخلاقی و انسانی نزدیک شده است و در مسیر تبدیل شدن به جامعه بی آرمان، بدون هدف و انگیزه و آینده ای روشن پیش می‌رود. فیلم تقریبا هیچ داستانی ندارد و برشی از زندگی و ارتباط سه دختر با موقعیت های متفاوت زندگی شخصی است که در نهایت هر سه به یک نقطه مشترک رسیده اند. جایی که روزها را شب میکنند و شبها به این فکر میکنند که حالا چه کنند. برنامه چیست…
کلیدواژه بطالت درون‌مایه اصلی ارادتمند نازنین بهاره تینا را شکل داده است. در این مسیر محتوای فیلم جدای از لحن و نگاه آشنای فیلمساز که قبلا در آثاری چون اسب حیوان نجیبی است و بی‌خود و بی‌جهت به اوج خود رسیده بود به نوعی مدیون اجرای سرخوشانه و زیرکانه بازیگرانش است. بازیگرانی که کار سختشان با توجه به محدودیت های عرفی، اخلاقی، قانونی و پوششینمود بیشتر داشت چون باید نقش دخترانی رها و سرخوش را به تصویر می‌کشیدند و بدون داشتن هیچ ابزار بیرونی تنها با نگاه، لحن و بیان به شخصیت‌های عجیب و غریبشان نزدیک می‌شدند و در این میان البته طناز طباطبایی از همه بیشتر در مرکز توجه قرار می‌گیرد و تقریبا در ایفای شخصیت سرخوش و بی قیدی که دارد موفق تر عمل می کند.
نظر شما چیست؟ اگر شما هم این فیلم را تماشا کرده‌اید نظر خود را با ما در میان بگذارید
