سرپی: همزمان با احتمال توافق وین و لغو تحریم‌های ایران در گزارشی وضعیت بازار ارز و خودرو را بررسی کردیم. برخی کارشناسان معتقدند درصورت احیای برجام احتمال شوک منفی به قیمت سکه و ارز زیاد است.
در این گزارش می‌خوانیم:
روزنامه آرمان امروز در این خصوص در مطلبی تحت عنوان «هنوز شوک برجام نیامده قیمت ارز فرو ریخت» نوشت:
* همزمان با کاهش این روزهای قیمت دلار در بازار یادآوری یک خاطره اقتصادی از زمان پایان جنگ و کاهش شدید قیمت دلار می تواند مورد توجه باشد.
* شاید که این بار نیز با زمزمه هایی که از به نتیجه رسیدن توافق می‌شود باز هم این خاطره تکرار شود. هرچند که شرایط اقتصادی امروز کاملاً متفاوت از وضعیت اقتصادی در سال ۶۷ است اما شاید بتوان نشانه ای از آن اتفاق تاریخی را امروز نیز تجربه کرد.
* وقتی اخبار ساعت ۲ بعدازظهر چهارشنبه ۲۹ تیر ۶۷، خبر مهم پذیرش قطع‌نامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل را از جانب ایران اعلام کرد، خیلی‌ها شوکه شدند؛ از همه بیش‌تر آنانی که از بالا رفتن نرخ ارز هر روز سودهای نجومی به جیب می‌زدند و به نفع‌شان بود که جنگ هرگز تمام نشود، اما ناگهان با اعلام این خبر و سقوط نرخ دلار بخش اعظمی از سرمایه بادآورده‌شان را باد برد و خیلی‌هاشان روانه بیمارستان شدند، از آن میان حتی شماری جان به جان‌آفرین تسلیم کردند و رهسپار بهشت زهرا شدند، تا جایی که گفته می‌شد قطعه‌ای در این آرامستان بهشان اختصاص داده شد.
* محسن رفیق‌دوست رئیس وقت بنیاد مستضعفان در جلد دوم خاطرات خود (برای تاریخ می‌گویم، ۷۱ و ۷۲) در این باره چنین روایت کرده است:«زمانی که به بنیاد رفتم، مدت زیادی از پایان جنگ نگذشته بود. در مقطع بعد از جنگ حرف‌ها و بحث‌های زیادی در مورد مسائل اقتصادی در جامعه پخش می‌شد. یادم هست، نرخ دولتی دلار که از سال‌های اول انقلاب تا آن روز ۷ تومان بود تا قبل از پذیرش قطع‌نامه ۵۹۸ در بازار آزاد به ۱۲۰ تومان رسید، که بعد از قطع‌نامه یک‌مرتبه به ۳۵ تومان سقوط کرد؛ عده‌ای ورشکست شدند و چند نفر هم در این رابطه سکته کردند. معروف بود در بهشت زهرا قطعه‌ای به شماره ۵۹۸ درست شده است.»
* با این حال اما این روزها نرخ ارز و سکه میل به کاهش دارد. سیر نزولی قیمت انواع ارز در بازار آزاد و توافقی امروز نیز ادامه داشت به نحوی که در دقایق ابتدایی معاملات دیروز (یکشنبه ۲۳ مرداد ۱۴۰۱) قیمت‌ها در بازار توافقی ارز و همچنین بازار آزاد با کاهش محسوس همراه شده است.
* به نظر می‌رسد سیگنال‌های برجامی موجب شده معامله‌گران هم به آینده برجام امیدوار شوند؛ چند روز پیش بود که میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین، در توییتی نوشت: «تحریم‌ها علیه ایران ممکن است به‌زودی برداشته شوند؛ اما در مورد تحریم‌ها علیه روسیه نمی‌شود چنین گفت. تنها بخشی از آن‌ها مربوط به اوکراین است.
* قیمت دلار در بازار توافقی به کانال ۲۸ هزار تومان بازگشته است و در لحظه انتشار این گزارش، قیمت هر اسکناس دلار در بازار توافقی به رقم ۲۸۵۰۰ تومان رسیده‌است. همچنین هراسکناس یورو توافقی در حال حاضر به قیمت ۳۱۲۰۰ تومان رسیده است که نسبت به روز قبل، کاهش یافته‌است.
* گفتنی است، در بازار آزاد نیز که روز گذشته در ساعات نخست معاملات قیمت دلار که در کانال ۳۰۷۰۰ تومان در نوسان بود صبح امروز به ۳۰۱۰۰ تومان کاهش یافته است. طی روزهای اخیر و همزمان با اعلام برخی اخبار سیاسی و گمانه‌زنی‌ها از نتایج مذاکرات، بازار ارز وارد مدار کاهشی شده است و قیمت دلار در کانال ۳۰ هزار تومان قرار گرفته است.
* فعالان بازار جو موجود در بازار ارز را مثبت اعلام می‌کنند و معتقدند قیمت ارز احتمالاً همین روال را طی خواهد کرد و در کانال‌های پایین‌تری قرار می‌گیرد. کامران سلطانی‌زاده دبیرکل کانون صرافان در همین ارتباط در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اعلام کرد: اگر مدیریت بازار براساس عرضه و تقاضا و بدون قیمت‌های دستوری باشد قیمت دلار ارزان‌تر هم خواهد شد و احتمال بازگشت دلار آزاد به کانال ۲۹ هزار تومان هست.
* قیمت دلار با مخابره خوش بینی‌های برجامی و ارزپاشی‌های بانک مرکزی در حالی به کف کانال ۳۰ هزار تومان رسیده که عباس علوی راد، اقتصاددان معتقد است به نتیجه رسیدن مذاکرات برجامی می‌تواند قیمت دلار را تا قیمت ۲۷ هزار تومان کاهش و در صورت شکست مذاکرات به کانال ۳۸ هزار تومان سوق دهد.
* عباس علوی راد، اقتصاددان به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: اگر توافق هسته‌ای انجام شود، در گام اول و در کمترین زمان قیمت دلار به کانال ۲۹ هزار تومان سقوط خواهد کرد و در صورتی که بند‌های توافق به ویژه رفع انسداد‌های بانکی و ورود ایران به بازار انرژی در سطح جهان بدون وقفه عملیاتی شود قیمت دلار به حوالی ۲۷ هزار تومان عقب گرد خواهد داشت. وی ادامه داد: با این همه تصور دلار زیر ۲۵ هزار تومان بسیار دشوار است.
* این اقتصاددان با طرح این پرسش که چرا در تصویر دوم یعنی ۲۵ تیر ماه تاکنون روند قیمت دلار کاهشی و به پایین‌ترین سطح از ابتدای تابستان ۱۴۰۱ می‌رسد؟، گفت: در اینجا دو عامل نقش تعیین کننده داشته است. اول مداخله بانک مرکزی در بازار ارز و مشخصا عملیاتی کردن خرید و فروش ارز در قیمت‌های توافقی نزدیک به بازار آزاد بوده است.
* علوی راد افزود: دوم تحولات مربوط به روند مذاکرات هسته‌ای در وین است. مجموعه تحولات این دور از مذاکرات نشان می‌دهد کفه ترازوی خوش بینی‌های به نتیجه رسیدن مذاکرات نسبت به بی نتیجه بودن و خاتمه مذاکرات کمی سنگین‌تر بوده است.
* این اقتصاددان گفت: پرسش دوم و مهم‌تر این است که روند قیمت دلار در هفته‌های پیش رو چگونه خواهد بود؟ به نظر می‌رسد اگر ایران و طرف‌های غربی توافق هسته‌ای را رسماً اعلام کنند در گام اول و در کمترین زمان قیمت دلار به کانال ۲۹ هزار تومان سقوط خواهد کرد.
* در گام دوم در صورتی که بند‌های توافق به ویژه رفع انسداد‌های بانکی و ورود ایران به بازار انرژی در سطح جهان بدون وقفه عملیاتی شود قیمت دلار به حوالی ۲۷ هزار تومان سقوط خواهد کرد. با این همه تصور دلار زیر ۲۵ هزار تومان بسیار دشوار است.
* علوی راد، اما سناریوی دوم برای قیمت دلار را این گونه تشریح کرد: در نقطه مقابل، چنانچه به هر دلیل مذاکرات هسته‌ای شکست بخورد، در گام اول قیمت دلار خیلی سریع به کانال ۳۲ هزار تومان باز خواهد گشت، ولی تا پایان سال ۱۴۰۱ ظرفیت فراتر رفتن از کانال ۳۸ هزار تومان را نخواهد داشت.
روزنامه همدلی نیر در گزارشی با تیتر «شوک روسی به بازار ایران» گزارش داد:
* «خودرو در بازار با کاهش قیمت مواجه شده، در اتومبیل‌های چینی بالای یک میلیارد تومان، حدود ۵۰ تا ۱۰۰میلیون تومان افت قیمت در چند روز اخیر مشاهده‌شده، در بازار داخلی هم خودروها چیزی در حدود ۵ تا ۱۵میلیون کاهش قیمت داشته‌اند.»
* نکته قابل‌توجه این است که فعالان بازار حالا به‌صراحت از کاهش قیمت خودروهای داخلی و خارجی با رسانه‌ها صحبت می‌کنند اما در پلتفرم‌های فروش آنلاین اتومبیل، هنوز هم می‌توان قیمت‌های عجیب و باورنکردنی خودروها را مشاهده کرد.
* برخی از فعالان بازار سکه معتقدند درصورتی‌که نرخ دلار در بازار روزهای آینده نیز به مسیر کاهشی اخیر ادامه دهد احتمال کاهش قیمت سکه هم وجود خواهد داشت. به باور این دسته از معامله‌گران بازار سکه در وضعیت حساسی قرار دارد و درصورتی‌که محدوده ۱۴میلیون و ۲۰۰هزار تومان هم از دست برود احتمال ریزش تا محدوده ۱۳میلیون و ۸۰۰هزار تومان هم وجود دارد.
* بااین‌حال برخی از سکه بازان امیدوارند در روزهای آینده قیمت دلار رشد کند و سکه بخشی از ضرر و زیان روز گذشته را جبران کند. باید دید در روزهای آینده وضعیت مذاکرات و سیگنال‌های مقامات کشورهای خارجی یا حتی داخلی، دلار، خودرو و سکه را به کدام سمت‌وسو خواهد برد؟
